ΕΘΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ-“ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΕΘΙΣΤΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ”- EΘΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Οι εθιστικές τροφές και η διατροφή που ακολουθεί το άτομο με αυτές είναι ένας αρκετά καινούριος και αμφιλεγόμενος όρος. Η διατροφή με εθιστικές τροφές κατατάσσεται στην κατηγορία των διατροφικών διαταραχών. Το άτομο που ασκείται σε “εθιστική διατροφή” , καταναλώνει κατ εξακολούθηση τροφές που για το ίδιο είναι εθιστικές . Ο εθισμός στα τρόφιμα δεν προκαλείται από την έλλειψη θέλησης, αλλά από ένα σήμα ντοπαμίνης που επηρεάζει τη βιοχημεία του εγκεφάλου. Τα εθιστικα τρόφιμα, δεν είναι ίδια για κάθε άτομο, αλλά έχουν συνηθέστερα κοινά χαρακτηριστικά, είναι υψηλά σε θερμίδες, λιπαρά , απλά σάκχαρα και αλάτι και ανήκουν στην κατηγορία των ανθυγιεινών τροφίμων.
Πόσο σοβαρό αντίκτυπο μπορεί να έχουν οι εθιστικές τροφές για ένα άτομο; Ο εθισμός αυτός ακολουθεί ακριβώς την ίδια οδό με τους υπόλοιπους γνωστούς μη διατροφικούς εθισμούς. Όπως τη χρήση ουσιών, τον αλκοολισμό κλπ Θέτει σε κίνδυνο τόσο τη σωματική υγεία με αύξηση του βάρους και παχυσαρκία η οποία από μόνη της συνδέεται με χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά, καρκίνος) αλλά και την ψυχική υγεία με μείωση της αυτοπεποίθησης του ατόμου και αρνητική εικόνα σώματος .
Παρακάτω θα δείτε τα συμπτώματα που συνδέονται με την κατανάλωση εθιστικών τροφών. Εάν έχετε πάνω από 6 είναι πιθανό να πάσχεται από κάποια σοβαρότερη διατροφική διαταραχή, η οποία για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται εξατομικευμένη θεραπεία από τους ειδικούς. Εάν έχετε έως 5 συμπτώματα τότε διαβάστε παρακάτω τρόπους για να το αντιμετωπίσετε.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:
τα συμπτώματα αυτών που ασκούνται σε διατροφή με εθιστικές τροφές περιλαμβάνουν τα εξής
1. Συχνές λιγούρες για συγκεκριμένα τρόφιμα, παρόλο που αισθάνεται κάποιος χορτάτος και έχει μόλις τελειώσει κάποιο γεύμα.
2. Όταν ξεκινά η κατανάλωση ενός εθιστικού τροφίμου, είναι αδύνατη η διακοπή μέχρι να το φάει όλο και να νιώσει υπερβολικό κορεσμό.
3. Υπαρκτές ενοχές και τύψεις για την κατανάλωση εθιστικών τροφίμων και παρόλα αυτά συνέχιση κατανάλωσης τους.
4. Τα άτομα που ασκούνται σε διατροφή με εθιστικές τροφές βρίσκουν δικαιολογίες ώστε να χαρακτηρίσουν ως καλή ιδέα την κατανάλωση του εθιστικού τροφίμου.
5. Προσπαθούν κατ’ εξακολούθηση να σταματήσουν την κατανάλωση της εθιστικής τροφής αλλά μάταια, βάζουν κανόνες που δεν τηρούνται όπως για παράδειγμα κατανάλωση μόνο τις μέρες που κάνουν ελεύθερη διατροφή κ.α.
6. Συχνά κρύβουν την κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων από τους άλλους.
7. Ανικανότητα ελέγχου κατανάλωσης εθιστικών-ανθυγιεινών τροφών – παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν ότι αυτά βλάπτουν την υγεία τους.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Όταν το άτομο γνωρίζει πολύ καλά τις τροφές με τις οποίες “χάνει τον έλεγχο”, τότε η μόνη λύση είναι να τις αποφεύγει εντελώς. Είπαμε ότι δεν είναι θέμα θέλησης, αλλά θέμα βιοχημείας και ορμονών , άρα όσο και εάν προσπαθεί να μην ξεφύγει καταναλώνοντας τις, είναι πάνω από τις δυνατότητες του να το κάνει. Ακόμη και εάν λέει θα φάω μόνο λίγο, θα είναι αδύνατον να σταματήσει. Η πιο αποτελεσματική λύση λοιπόν είναι να τις βγάλει εντελώς από τη διατροφή του. Με αυτόν τον τρόπο κόβει τον μηχανισμό του εθισμού και απελευθερώνεται από αυτήν την διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά. Όταν αποφασίσει το άτομο να αντιμετωπίσει τις εθιστικές τροφές του, θα πρέπει επίσης να μην επιδιώξει να ακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα απώλειας βάρους για διάστημα από 1 έως 3 μήνες.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΘΙΣΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ
- ΛΙΣΤΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΛΑΙΣΙΩΣΗΣ: Γράφουμε σε μία λίστα τα θετικά και τα αρνητικά της αποφυγής των εθιστικών τροφών. ΘΕΤΙΚΑ: απώλεια βάρους, ευεξία, αύξηση ενέργειας. ΑΡΝΗΤΙΚΑ: εξηγήσεις σε φίλους και οικογένεια γιατί αποφεύγονται συγκεκριμένες τροφές πχ παγωτό, σοκολάτα, μπισκότα, γύρο κλπ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: πολλά από τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν, καθώς το φαγητό είναι μία συνάντηση με φίλους και οικογένεια, μπορούν εύκολα με σωστούς μηχανισμούς δράσης να λυθούν. Διαβάζουμε τη λίστα αυτή και καταλήγουμε στο συμπέρασμα εάν πραγματικά επιθυμούμε και εάν πραγματικά θέλουμε να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία. Καταλήγουμε έτσι σε κάποια συμπεράσματα που μας βοηθούν να κινητοποιηθούμε για αυτήν μας την απόφαση. Για παράδειγμα : “Μπορεί να αντιμετωπίσω προβλήματα σε τραπέζια με φίλους και οικογένεια, στους οποίους θα εξηγήσω κάθετα και δεν θα επιτρέψω να με πείσουν για το αντίθετο, γιατί δεν καταναλώνω ορισμένες τροφές, αλλά θα κερδίσω την ηρεμία μου, θα χάσω βάρος, θα αισθανθώ καλύτερα, θα φορέσω άνετα τα ρούχα μου χωρίς να με πιέζουν, θα έχω παραπάνω ενέργεια και ευεξία.” Τα θετικά συμπεράσματα είναι καλό να βρίσκονται καταγεγραμμένα σε σημεία που πάμε συχνά κουζίνα, καθρέφτης κλπ
- ΛΙΣΤΑ ΕΘΙΣΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ: καταγράφει το άτομο σε μία λίστα όλες τις τροφές που είναι εθιστικές για τον ίδιο. Όλες εκείνες τις τροφές που τον κάνουν να χάνει τον έλεγχο. Είναι όλες οι τροφές που θα πρέπει να βγάλει από την διατροφή του.
- ΥΓΙΕΙΝΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ: με την βοήθεια ειδικού διατροφολόγου, θα ήταν καλό να βρει υγιεινές τροφές με τις οποίες να αντικαταστήσει τις εθιστικές τροφές του. Κατά προτίμηση τροφές που ήδη του αρέσουν και καταναλώνει.
- ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΦΑΓΗΤΟ: Στις μέρες μας κάθε εστιατόριο, ταχυφαγείο, καφετέρια έχει πλέον υγιεινότερες επιλογές φαγητών. Θα ήταν καλό να μελετηθεί το μενού και να βρεθούν τα πιάτα με τα οποία θα αντικαταστήσει τα εθιστικά τρόφιμα του.
- ΥΠΟΜΟΝΗ&ΕΠΙΜΟΝΗ: Θα πρέπει να δοθεί χρόνος για την “απεξαρτηση” από τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Και θα πρέπει όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η διακοπή αυτών των τροφίμων να μην συμπέσει με προσπάθειες απώλειας βάρους. Η προσπάθεια απώλειας βάρους θα ήταν το καλύτερο να τεθεί σαν δεύτερος στόχος μετά την κατάκτηση του πρώτου.
Η εθιστική διατροφή κάθε άλλο παρά αθώα μπορεί να είναι. Η σχέση μας με το φαγητό είναι η πιο μακρόχρονη και ταυτόχρονα αναγκαία της ζωής μας. Δεν πρέπει έτσι για την υγεία μας ψυχική και σωματική να είναι διαταραγμένη. Το πρόβλημα των εθιστικών τροφών κάθε άλλο παρά μόνο του δεν λύνεται. Απαιτεί δράση από το άτομο και προσπάθεια και ιδανικά καθοδήγηση από τους ειδικούς. Ειδικούς ψυχολόγους που έχουν ειδικευτεί στην αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών αλλά και διαιτολόγους διατροφολόγους.