ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙΑ ΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ “ΦΡΟΥΤΑ” ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η καταγωγή τους προέρχεται από την Κεντρική Αμερική και το Μεξικό. Το κολοκυθάκι όμως είναι τόσο διαδεδομένο που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας μεγάλης ποικιλίας διεθνών κουζινών εδώ και αιώνες. Τα κολοκυθάκια άρχισαν να εμφανίζονται στις ιταλικές κουζίνες ήδη από το 1600, αλλά η πρώτη περιγραφή τους με την ονομασία “κολοκυθάκια” δεν εμφανίστηκε παρά στις αρχές του 1900. Τα κολοκύθια ανήκουν στο γένος αγγειόσπερμων, δικότυλων, αναρριχητικών φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae) μαζί με το αγγούρι, το καρπούζι, την κολοκύθα. Θεωρούνται γεωπονικά ως φρούτα αλλά τα περισσότερα μαγειρεύονται και καταναλώνονται περισσότερο ως λαχανικά. Τα γνωστά μας κολοκύθια κάλλιστα μπορούν να χαρακτηριστούν ως ένας “μαγειρικός χαμαιλέοντας” ταιριάζοντας σε αλμυρές αλλά και γλυκιές παρασκευές. Συλλέγονται όταν είναι ακόμη “ανώριμα”

ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ

Τα κολοκυθάκια φυσικά δεν είναι μόνο νερό, αντίθετα είναι πλούσια σε πολλά μικροθρεπτικά συστατικά (μέταλλα, βιταμίνες και σημαντικά φυτοθρεπτικά συστατικά) ενώ ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά χαμηλά σε θερμίδες και υδατάνθρακες και λιπαρά. Θα τα χαρακτηρίζαμε ως μία βόμβα θρέψης με πολλαπλά οφέλη για την υγεία.

Σε μία κούπα μαγειρεμένα κολοκυθάκια (223 γραμμάρια) η διατροφική ανάλυση έχει ως εξής:

• Θερμίδες: 17
• Πρωτεΐνη: 1 γραμμάριο
• Λιπαρά: λιγότερο από 1 γραμμάριο
• Υδατάνθρακες: 3 γραμμάρια
• Ζάχαρη: 1 γραμμάριο
• Φυτικές ίνες: 1 γραμμάριο
• Βιταμίνη Α: 40% της ημερήσιας πρόσληψης αναφοράς (RDI)
• Μαγγάνιο: 16% της RDI
• Βιταμίνη C: 14% της RDI
• Κάλιο: Κάλιο: Κάλιο: Κάλιο: Κάλιο: Κάλιο: Κάλιο 13% της RDI
• Μαγνήσιο: 10% της RDI
• Βιταμίνη Κ: 9% της RDI
• Φυλλικό οξύ: 8% της RDI
• Χαλκός: 8% της RDI
• Φώσφορος: 7% της RDI
• Βιταμίνη Β6: 7% της RDI
• Θειαμίνη: 5% της RDI

Περιέχει επίσης μικρές ποσότητες σιδήρου, ασβεστίου, ψευδαργύρου και αρκετές άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Τα ωμά κολοκυθάκια προσφέρουν παρόμοιο διατροφικό προφίλ με τα μαγειρεμένα κολοκυθάκια, αλλά με λιγότερη βιταμίνη Α και περισσότερη βιταμίνη C, μια θρεπτική ουσία που τείνει να μειώνεται με το μαγείρεμα.

ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ

Τα αντιοξειδωτικά είναι φυτοθρεπτικές ενώσεις που βοηθούν στην προστασία του οργανισμού από βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Τα καροτενοειδή – όπως η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη και το β-καροτένιο – είναι άφθονα στα κολοκυθάκια.

Ωφελούν τα μάτια, το δέρμα και την καρδιά σας, καθώς προσφέρουν όπως φαίνεται και από την έρευνα προστασία από ορισμένους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του προστάτη.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η φλούδα του φυτού φιλοξενεί τα υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών. Τα κίτρινα κολοκυθάκια μπορεί να περιέχουν ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα από τα ανοιχτοπράσινα.

ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Είναι ενυδατικά βοηθώντας την τροφή που έχει ακολουθήσει την διαδικασία της πέψης, να “κυλήσει” στον γαστρεντερικό σωλήνα ευκολότερα. Περιέχουν τόσο διαλυτές όσο και αδιάλυτες φυτικές ίνες. Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες προσθέτουν όγκο στα κόπρανα και τα βοηθούν να περάσουν από το παχύ έντερο ευκολότερα. Μειώνοντας και προλαμβάνοντας την δυσκοιλιότητα (πάντα μαζί με επαρκή ενυδάτωση ) . Επιπλέον οι διαλυτές ίνες ωφελούν τα καλά βακτήρια του εντέρου τα οποία παράγουν έτσι κοντής αλύσου λιπαρά οξέα τα οποία θρέφουν τα κύτταρα του εντέρου μας. Παράλληλα φαίνεται ότι μειώνουν τις φλεγμονές από τις διάφορες διαταραχές του εντέρου όπως το ευερέθιστο έντερο, ελκώδη κολλίτιδα και νόσο Crohn.

ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ

Τα δύο σημαντικά χαρακτηριστικά του κολκυθιού δηλαδή ότι είναι χαμηλό σε συνολικούς υδατάνθρακες και υψηλό σε φυτικές ίνες συμβάλλουν σε αυτό. Από την μία μιας και είναι μία τροφή που μεταμορφώνεται σε διάφορες παρασκευές από κέικ μέχρι “ζυμαρικά κολοκυθιού”, “λαζάνια” κλπ . Στις παρασκευές αυτές έχουμε το θετικό της συνολικής ελάττωσης των υδατανθράκων και την αύξηση του κορεσμού μέσω των φυτικών ινών. Μάλιστα όταν ένα άτομο με μεταβολικό σύνδρομο ή προδιαβήτη αλλάξει τη διατροφή του προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί ακόμη και να αποφύγει την λήψη φαρμάκων σύμφωνα με την έρευνα. Οι φυτικές ίνες εκτός από κορεσμό βοηθούν ώστε να να μη ανεβοκατεβαίνουν διαρκώς τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα κρατώντας τα σταθερά. Επίσης οι φυτικές του ίνες πιθανά να αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη πράγμα που επίσης βοηθάει στην σταθεροποίηση της ορμόνης αυτής. Τέλος το εκχύλισμα από την φλούδα των κολοκυθιών από ότι φαίνεται από την έρευνα ωφελεί να σταθεροποιηθεί το σάκχαρο του αίματος πιθανότατα από τα πλούσια αντιοξειδωτικά που ανιχνεύονται εκεί.

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΥΓΕΙΑ

Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερες φυτικές ίνες βρίσκονται σε μικρότερο κίνδυνο νόσησης από καρδιαγγειακά. Μάλιστα η Πηκτίνη, διαλυτή φυτική ίνα των κολοκυθιών, φάνηκε να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για την ελάττωση της κακής χοληστερόλης LDL. Επίσης το Κάλιο που περιέχει, βοηθάει να ελαττωθεί η αρτηριακή πίεση διαστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία, πράγμα που οδηγεί στην ελαττώσει και πάλι του κινδύνου νόσησης από καρδιαγγειακά. Και τέλος με τα σπουδαία αντιοξειδωτικά που περιέχει και ιδιαιτέρως τα καροτενοειδή φαίνονται από την έρευνα ιδιαιτέρως προστατευτικά έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

ΟΡΑΣΗ

Ενισχύουν την όραση κυρίως λόγω της βιταμίνης C και του β-καροτένιου αλλά και των αντιοξειδωτικών που περιέχουν λουτείνη και ζεαξανθίνη. Ειδικά τα αντιοξειδωτικά ενδυναμώνουν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού προλαμβάνοντας έτσι παθήσεις συνδεόμενες με το γήρας όπως την ωχρά κηλίδα. Παράλληλα διατροφή πλούσια στα αντιοξειδωτικά αυτά μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης καταρράκτη.

ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ

Η τακτική κατανάλωση κολοκυθιών, μπορεί να ωφελήσει στο αδυνάτισμα κυρίως γιατί είναι τροφή πολύ χαμηλή σε θερμίδες ανά 100γρ και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Οι φυτικές ίνες στις οποίες είναι ιδιαίτερα πλούσιες τα κολοκυθάκια βοηθούν στην αίσθηση κορεσμού. Και φυσικά όλες οι έρευνες δείχνουν ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά ωφελεί και οδηγεί στην επίτευξη ενός υγιούς βάρους.

ΥΓΕΙΑ ΟΣΤΩΝ

Μπορεί να προάγει την υγεία των οστών. Μελέτες δείχνουν ότι το κάλιο που περιέχουν μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση των οστών και να είναι ευεργετικό για την οστική πυκνότητα. Επιπλέον, η υψηλότερη πρόσληψη μαγνησίου, που επίσης βρίσκεται στα κολοκυθάκια, συνδέεται με υψηλότερη οστική πυκνότητα, γεγονός που υποδηλώνει μειωμένο κίνδυνο οστικών καταγμάτων και οστεοπόρωσης. Η καλή πρόσληψη ασβεστίου -που υπάρχει στα κολοκυθάκια- είναι επίσης σημαντική για την υγεία των οστών.

ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Τα κολοκυθάκια μπορεί να ωφελήσουν την υγεία των οστών, του θυρεοειδούς και του προστάτη. Μπορεί επίσης να έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες προτού προκύψουν ασφαλή συμπεράσματα.

Συμπερασματικά το κολοκυθάκια είναι ευεργετικά για όλους και μπορεί να γίνουν μέρος κάθε διατροφής ωστόσο δεν υπάρχει κάποιο λαχανικό, ή βιταμίνη ή μέταλλο, που να αποτελεί αποκλειστική θεραπεία για οποιαδήποτε κατάσταση υγείας ή ασθένεια αλλά πολύ περισσότερο ένας τρόπος ζωής που περιλαμβάνει μία ισορροπημένη διατροφή και φυσική άσκηση με σκοπό την πρόληψη και βελτίωση ορισμένων ασθενειών.