ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ ΥΓΙΕΙΝΑ
Σας τα προτείνω σε “μίνι” εκδοχή, με 50 θερμίδες το ένα, για να ικανοποιηθείτε αριθμητικά και να μην περιοριστείτε στο κατά τα άλλα συνιστώμενο1 ή ακόμη και 1/2 εάν προσέχετε τις θερμίδες και τα απλά σάκχαρα στην καθημερινή διατροφή σας
ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Τα μελομακάρονα έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα, η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από το μέλι και τη μακαρία. Η μακαρία ήταν ένα είδος ψυχόπιτας που στην Αρχαία Ελλάδα το πρόσφεραν μετά από τις κηδείες. Κάποια στιγμή για άγνωστο λόγο αυτή η πίτα συνοδεύτηκε με μέλι και προέκυψε το μελομακάρονο. Επίσης σύμφωνα με μια εκδοχή τα μελομακάρονα φτιάχνονταν στη γιορτή του ήλιου των αρχαίων Ελλήνων κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, που στη συνέχεια αντικαταστάθηκε με την αλλαγή της θρησκείας από τη γιορτή των Χριστουγέννων. Με το πέρασμα στα βυζαντινά χρόνια και την αλλαγή της θρησκείας προέκυψε το σημερινό γλύκισμα γνωστό ως μελομακάρονο σηματοδοτώντας την περίοδο των Χριστουγέννων. Αυτό μάλλον συνέβη από μικρασιάτες με τα γνωστά “φοινίκια” που μοιάζουν με τα μελομακάρονα και είχαν και λίγο χουρμά μέσα. Η γλυκιά γεύση ίσως μεταφορικά σημαίνει την μετάβαση σε μία αισιόδοξη και γλυκιά ζωή με το μήνυμα της γέννησης του Θεανθρώπου και την τελική Ανάσταση του.
ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ
Πίσω στο σήμερα όπου το γλύκισμα αυτό φτιάχνεται ιδιαίτερα κατά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σε πολλές και διάφορες παραλλαγές και με διάφορες προσθήκες. Πωλείται σε φούρνους και συσκευασμένο. Φυσικά ένα σπιτικό μελομακάρονο υπερέχει όλων των αγοραστών. Τα αγοραστά λόγω των συστατικών που περιέχουν από την επεξεργασία σε συνθήκες μαζικής παραγωγής έχουν αρκετά πρόσθετα που δεν είναι καθόλου επωφελή για την υγεία. Στην σημερινή συνταγή σας προτείνω μία εκδοχή για μελομακάρονα υψηλή σε θρέψη και υγιεινότερη από τις καθιερωμένες, με την παραδοσιακή πάντα γεύση! Επίσης θα σας πω ιδεές κόλπα για να μην τα υπερ-καταναλώσετε και πάλι μιας και είναι τόσο απολαυστικά και εθιστικά ακόμα και σε αυτή τη μορφή!
ΥΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Η συνταγή έχει βασιστεί και εμπνευστεί από εκείνη της πεθεράς μου που κατάγεται από τη Σμύρνη. Την προσάρμοσα σε υγιή διατροφικά πρότυπα ενώ η επιλογή των υλικών έγινε έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί η θρεπτική της αξία. Περιέχει τα βασικά απαραίτητα υλικά ελαιόλαδο, μέλι, καρύδια, κανέλλα, γαρύφαλλο, χυμό και ξύσμα πορτοκαλιού, κονιάκ και αλεύρι. Επιμένω στη χρήση μόνο ελαιολάδου που όταν μπει στην κατάλληλη αναλογία δεν τα “βαραίνει” γευστικά καθόλου, ενώ τους προσδίδει θρέψη με τα καλά μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά του. Το μέλι είναι χαρακτηριστικό γευστικό γνώρισμα τους οπότε χρησιμοποιώ αποκλειστικά αυτό, εάν θέλετε όμως μπορείτε να μοιράσετε μισή ποσότητα μέλι και μισή καστανή ζάχαρη (για λόγους γεύσης), οι θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά δεν θα επηρεαστούν και τόσο. Επίσης η ζύμη δεν περιέχει καθόλου ζάχαρη ή μέλι μιας και το μέλωμα όταν γίνει σωστά είναι υπεραρκετό για να τους αποδώσει την αγαπημένη μελένια γεύση. Όσοι έχετε συνηθίσει στα αγοραστά που περιέχουν ελάχιστο μέλι δεν ξέρω εάν θα σας αρέσει αρκετά και θα μπορούσατε να τα δοκιμάσετε με μεγαλύτερη αναλογία ζάχαρης αρχικά τουλάχιστον. Τα καρύδια τα χρησιμοποιώ τόσο στη ζύμη όσο και στο στόλισμα με σκοπό να αυξηθεί η θρεπτικότητα της συνολικής συνταγής. Τα μπαχαρικά που είναι σήμα κατατεθέν είναι η κανέλλα και το γαρύφαλλο και δεν γίνεται να παραληφθούν σε καμία περίπτωση! Ο χυμός και το ξύσμα του πορτοκαλιού επίσης συμβάλλει μαζί με όλα τα υπόλοιπα στο τελικό αγαπημένο αποτέλεσμα. Όσο για το αλεύρι, έκανα δοκιμές τόσο με αλεύρι χωρίς γλουτένη όσο και με αλεύρι που περιέχει γλουτένη. Όσοι από εσάς αποφεύγετε τη γλουτένη θα σας πρότεινα να δοκιμάσετε να τα φτιάξετε με το πολύ θρεπτικό αλεύρι teff για το οποίο θα μιλήσουμε εν συντομία παρακάτω, ενώ για να μην γίνουν σκληρά αλλά αφράτα και τραγανά (λόγω της απουσίας γλουτένης) προσθέστε το μαγικό και ευεργετικό ψύλιο που θα το βρείτε στα περισσότερα βιολογικα καταστήματα. Τέλος για αλεύρι κανονικό θα πρότεινα να επιλέξετε ολικής ή ντίνκελ ή ζέας για να προσθέσετε τόσο φυτικές ίνες όσο και ευεργετικότερα θρεπτικά συστατικά. Τέλος σας προτείνω και μία παραλλαγή όπου στη ζύμη προσθέτω στη θέση του καρυδιού που βάζω στη ζύμη αλεύρι λιναρόσπορου στην ίδια αναλογία ανεβάζοντας και άλλο την θρεπτικότητα τους, εδώ θα επηρεαστεί ελαφρώς η γεύση τους.
ΜΥΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ
Θεωρώ πως ειδικά και στην συνταγή που δημιούργησα παρακάτω πρέπει να ζυγίσετε όλα τα υλικά και να είναι ακριβή τόσο για να είναι ισορροπημένα σε θρεπτικά συστατικά όσο και σε γεύση. Στην διαδικασία σας προτείνω να ακολουθήστε ορισμένα βήματα που θα συντομέψουν τον χρόνο, αυτό είναι στην ευχέρεια σας. Εάν παρόλα αυτά τα ακολουθήσετε σε 1 ώρα θα είναι έτοιμα. Τα βήματα αυτά συντομεύουν τη διαδικασία. Το σιρόπι δηλαδή το ετοιμάζετε πρώτο και το κρυώνετε εντελώς στην κατάψυξη το μισάωρο που ψήνεται τα μελομακάρονα στο φούρνο, έτσι ώστε με το που θα βγουν να μελωθούν. Διαφορετικά μοιράζετε τη διαδικασία έτσι ώστε να φτιάξετε τα μελομακάρονα να τα κρυώσετε εντελώς και να τα βουτήξετε έπειτα σε ζεστό σιρόπι. Όσο για το αλκοόλ άλλοι λένε μπράντυ, κονιάκ εγώ είχα μόνο ουίσκι και με αυτό ήταν οκ δεν άλλαξε κάτι τρομακτικά γευστικά θεωρώ, το αναφέρω σε περίπτωση που θα αγοράζατε το αλκοολούχο ποτό μόνο για τη συνταγή. Το ψήσιμο είναι σημαντικό, να μην είναι μαλακά αλλά σκληρούτσικα, όταν θα τα βγάζετε από το φούρνο ώστε όταν μελωθούν να είναι τραγανά έξω και τόσο όσο μελωμένα μέσα. Υπολόγισα και στον δικό μου φούρνο σε μέγεθος μίνι 10-12γρ το καθένα έως 30γρ το καθένα (φούρνος που είναι αρκετά δυνατός σε ένταση φωτιάς) χρειάζονται 30 λεπτά με αντιστάσεις , 25 με αέρα αλλά πάντα καλό είναι να τα παρατηρείτε εσείς για το τελικό αποτέλεσμα και επηρεάζονται και από το αρχικό τους μέγεθος.
ΑΛΕΥΡΙ TEFF
Το teff είναι ένα αλεύρι χωρίς γλουτένη πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά με καταγωγή από την Αφρική. Μάλιστα έχει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά φυτικών ινών(5πλάσια από αυτά του σταριού), σιδήρου και ασβεστίου ακόμη και σε σχέση με το αλεύρι σιταριού. Περιέχει μάλιστα όλα τα 9 απαραίτητα αμινοξέα και έχει ίση ποσότητα πρωτεΐνης με το αλεύρι σιταριού 13γρ / 100γρ αλευριού. Τέλος έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από το αλεύρι σταριού. Το μόνο αρνητικό μπορούμε να πούμε ότι είναι η τιμή του σε σχέση με το κοινό αλεύρι, αλλά κατά τη γνώμη μου αξίζει η επένδυση αυτή.
ΚΟΛΠΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΤΕ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ
- Δοκιμάστε εάν δεν το κάνετε ήδη να φτιάξετε στο σπίτι τα μελομακάρονα που θα καταναλώσετε και αποφύγετε το μέγιστο την κατανάλωση αυτών έξω.
- Φτιάξτε Mini μελομακάρονα , ψυχολογικά σας δίνουν την ψευδαίσθηση ότι τρώτε πχ 4 που ισοδυναμούν με 1 κανονικό κλασσικού μεγέθους.
- Μην τα τρώτε με άδειο στομάχι, όταν είστε πολύ πεινασμένοι.
- Προτιμήστε να τα καταναλώσετε με ωραία συντροφιά με φίλους συνοδεία κάποιου ροφήματος που να μην περιέχει πολλά απλά σάκχαρα πχ τσάι χωρίς ζάχαρη, καφές χωρίς ζάχαρη (το γάλα είναι οκ, ιδιαίτερα το φυτικό).
- Βάλτε όριο στην κατανάλωση τους ανάλογα εάν είναι τα κανονικά 2-3 την εβδομάδα , εάν είναι η δική μου υγιεινή συνταγή έως 4 μίνι τη μέρα σε συγκεκριμένη πάντα ώρα της ημέρας
- Μην φτιάχνετε μεγάλες ποσότητες ειδικά υγιεινών συνταγών γιατί δεν έχουν τόσα απλά σάκχαρα για να διατηρηθούν αλλά και επειδή κινδυνεύετε να τα υπερκαταναλώσετε παρόλα αυτά!
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Εάν φτιάξετε τη συνταγή μου και μάλιστα τα φτιάξετε σε εκδοχή mini όπως σας προτείνω, θα προκύψουν 29 μελομακάρονα (10-13γρ το καθένα πριν ψηθούν, τα ζυγίζω στη ζυγαριά ώστε να είναι ισόποσα). Το καθένα από αυτά θα έχει 50 θερμίδες, 3γρ καλών λιπαρών, 5,5γρ υδατανθράκων εκ των οποίων το 1γρ θα είναι φυτικές ίνες, και 1 γρ πρωτεΐνης. Περιέχουν με το αλεύρι Teff 2,6% σιδήρου, 1,1% ασβεστίου και 38,4mg Καλίου. Η ημερήσια μερίδα για την περίοδο των εορτών και για κάποιον που δεν επιθυμεί απώλεια βάρους ή για την περίοδο των εορτών τον ενδιαφέρει η σταθερότητα (σε καθημερινή κατανάλωση) θα είναι γύρω στα 4 = 200 θερμίδες στα πλαίσια μίας συνολικά υγιεινής ισορροπημένης διατροφής. Εάν συνοδέψετε τον καφέ ή το τσάι σας, σας προτείνω να μην προσθέστε γλυκαντική ύλη (ζάχαρη, σιρόπια, μέλι) εάν το κάνετε. Εάν το κάνετε άμεσα θα εξοικονομήσετε από εκεί τα απλά σάκχαρα που θα πάρετε από τα μελομακάρονα.
ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ ΥΓΙΕΙΝΑ
Εξοπλισμός
- μπλέντερ για να τριφτούν τα καρύδια
- κατσαρολάκι για το σιρόπι
- λεμονοστίφτης για να στύψουμε φρέσκο χυμό πορτοκάλι
- μπολ ανάμιξης στερεών υλικών
- μπολ ανάμιξης υγρων υλικών
- αντικολλητικό χαρτί ψησίματος
- ταψί
Υλικά
- 100 γρ αλεύρι Teff 120gr αλεύρι σταριού/ολικής/ντινκελ/ζέας
- 10 γρ ψύλλιο παραλείψτε το εαν χρησιμοποιήσετε αλεύρι κανονικό με γλουτένη
- 15 γρ μπέικιν πάουντερ
- 50 γρ τριμμένο καρύδι για τη ζύμη καλά τριμμένο σχεδόν σε μορφή αλευριού
- 20 γρ τριμμένο καρύδι για το στόλισμα
- 1 κ.γ. κανέλλα
- 1/2 κ.γ. γαρύφαλλο τριμμένο
- 40 γρ ελαιόλαδο
- 1 μεσαίο πορτοκάλι ξύσμα και χυμό 100ml χυμό περίπου
- 1 κ.γ. σόδα
- 15 γρ κονιάκ χρησιμοποίησα ουίσκι και ήταν οκ
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΙΡΟΠΙ
- 60 ml μέλι ή 30 και 30 καστανή ζάχαρη και μέλι
- 40 ml νερό
- 1-2 φέτες από το πορτοκάλι που θα στύψουμε
- 1 στικ κανέλλα
- 3 τμχ. ολόκληρα γαρύφαλλα
Διδαδικασία
- Προθερμαίνω το φούρνο στους 175 βαθμούς αντιστάσεις.
- Ετοιμάζω το σιρόπι βάζω σε κατσαρολάκι όλα τα υλικά του όπως αναφέρονται πάνω και το αφήνω να πάρει βράση, έπειτα κλείνω το μάτι και το αφήνω για λίγο να δέσει, όο έτοιμάζω τα υπόλοιπα υλικά, έπειτα το αφαιρώ από το μάτι και το αφήνω να κρυώσει.
- Στο μπολ ανάμιξης των υγρών υλικών τοποθετώ τον φρέσκο χυμό με το ξύσμα και τη σόδα, όταν αυτό αφρίσει προσθέτω ελαιόλαδο και κονιάκ και ανακατεύω, βάζω στην άκρη.
- Στο μπολ ανάμιξης των στερεών υλικών τοποθετώ το αλεύρι, το μπέικιν, την κανέλλα και το γαρίφαλλο και ανακατεύω με πιρούνι.
- Στο ταψί προσθέτω την αντικολλητική κόλλα ψησίματος
- Προσθέτω στα στερεά το μίγμα των υγρών υλικών και ανακατεύω με το πιρούνι, μετά με το χέρι ανακατεύω λίγο τη ζύμη ίσα να ενωθεί (προτιμώ να φορέσω γάντια μίας χρήσης)
- Ζυγίζω μπαλάκια 10γρ και τα κάνω κύκλο ή μακρόστενα και τα τοποθετώ στο στρωμενο με αντικολλητική κόλλα ταψί.
- Ψήνω για 25-30 λεπτά. Τοποθετώ εκείνη την ώρα το σιρόπι στην κατάψυξη να κρυώσει εντελώς. Διαφορετικά μοιράζω τη διαδικασία και ψήνω από την προηγούμενη τη ζύμη και την επόμενη σιροπιάζω.
- Μόλις τα βγάλω από το φούρνο τα βάζω στο καλά κρυωμένο σιρόπι ,τα αφήνω πολύ λίγο αναποδογυρίζω και τα τοποθετώ στην πιατέλα μου, ρίχνω επάνω το εναπομείνων σιρόπι. Στολίζω με το τριμμένο καρύδι. Ιδανικά τα αφήνω να κρυώσουν καλά και να τραβήξουν όλο το σιρόπι τους στην πιατέλα. Καλή απόλαυση και καλές γιορτές!
Notes